Η έκθεση “Η ελληνική γραμματεία στην πρώιμη τυπογραφία” παρουσιάζει 42 αρχέτυπες εκδόσεις ελληνικού ενδιαφέροντος, καθώς και 20 αριστοτελικές εκδόσεις του 15ου και 16ου αιώνα, από την πλούσια συλλογή του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.
Τον 15ο αιώνα τυπώθηκαν και κυκλοφόρησαν περίπου 70 ελληνικά αρχέτυπα. Παρά τον μικρό τους αριθμό, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διάδοση των ελληνικών γραμμάτων κατά την Αναγέννηση αλλά και αργότερα. Η παρουσία έργων της ελληνικής γραμματείας κατά τον πρώτο αιώνα της τυπογραφίας ήταν ακόμα περισσότερο αισθητή μέσω των λατινικών μεταφράσεων, οι οποίες ήταν πολυπληθείς και συχνά προηγούνταν της έκδοσης του πρωτότυπου.
Η έκθεση παρουσιάζει αντιπροσωπευτικά παραδείγματα ελληνικών πρωτότυπων εκδόσεων και λατινικών μεταφράσεων, τυπωμένα από το 1470 έως το 1500, καλύπτοντας ένα μεγάλο θεματικό και χρονολογικό εύρος: από την πρώτη έκδοση των ομηρικών επών έως συγγραφείς του ύστερου Βυζαντίου.
Κεντρική θέση κατέχουν ιστορικές πρώτες εκδόσεις και χαρακτηριστικά παραδείγματα των τεχνικών και καλλιτεχνικών εξελίξεων της τυπογραφικής τέχνης των πρωτοπόρων τυπογράφων Άλδου Μανούτιου, Ζαχαρία Καλλιέργη, Λορέντζο ντι Αλόπα, Έρχαρτ Ράντολτ και των συνεργατών τους. Παράλληλα, τα βιβλία αυτά αναδεικνύονται ως ιστορικά και συλλεκτικά αντικείμενα χάρη στα στοιχεία που απέκτησαν στη μακρόχρονη ζωή τους μετά το τυπογραφείο, όπως οι πολυτελείς βιβλιοδεσίες και η χειρόγραφη διακόσμηση.
Αριστοτελικές εκδόσεις στην πρώιμη τυπογραφία
Από τους αρχαίους έλληνες στοχαστές κανείς δεν επηρέασε τη δυτική σκέψη, ούτε εκδόθηκε και μελετήθηκε τόσο συστηματικά, όσο ο Αριστοτέλης. Κατά τον 15ο αιώνα τα έργα του γνωρίζουν νέες λατινικές μεταφράσεις και οι εκδόσεις του είναι περισσότερες από τις μισές του συνόλου των μεταφρασμένων ελληνικών εκδόσεων. Προς το τέλος του αιώνα, το αριστοτελικό corpus εκδίδεται για πρώτη φορά στο πρωτότυπο σε πέντε τόμους από τον Άλδο Μανούτιο. Η μνημειώδης αυτή έκδοση αποτελεί το κεντρικό έκθεμα ειδικού αφιερώματος στις αριστοτελικές εκδόσεις, το οποίο περιλαμβάνει εκδόσεις του 15ου αλλά και 16ου αιώνα, που φωτίζουν τις εξελίξεις της τυπογραφίας στα μεγάλα εκδοτικά κέντρα της Ευρώπης.
Tα αρχέτυπα του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη
Η Συλλογή Αρχετύπων του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη προέρχεται από τις δύο σημαντικότερες συλλογές της Ιστορικής του Βιβλιοθήκης: τη Bibliotheca Graeca του Αθανάσιου Οικονομόπουλου και τη Συλλογή του Προέδρου του Ιδρύματος Παναγιώτη Λασκαρίδη. Περιλαμβάνει κυρίως ελληνικές και ελληνικού ενδιαφέροντος εκδόσεις, καθώς και αξιόλογα δείγματα της λατινικής, μεσαιωνικής και μεταγενέστερης γραμματείας.
Σήμερα, το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη κατέχει τη δεύτερη μεγαλύτερη συλλογή αρχετύπων στην Ελλάδα μετά την Εθνική Βιβλιοθήκη. Η Συλλογή αποτελείται από 138 τίτλους σε 146 αντίτυπα, και συνεχίζει να εμπλουτίζεται.
Είσοδος ελεύθερη
Διάρκεια έκθεσης: 1 Ιουνίου 2022 – 31 Μαρτίου 2023
Χώρος: Ιστορική Βιβλιοθήκη, 2ας Μεραρχίας 36 & Ακτής Μουτσοπούλου, Πειραιάς
Ωράριο: Δευτέρα-Παρασκευή 10.00-16.00. Επιλεγμένα Σαββατοκύριακα 12.00-14.00
Ξεναγήσεις: Οργανωμένες ξεναγήσεις έχουν προγραμματιστεί τις εξής ημέρες και ώρες
Σάββατο 24 Σεπτεμβρίου 2022, 12.00 – 14.00
Σάββατο 22 Οκτωβρίου 2022, 12.00 – 14.00
Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2022, 12.00 – 14.00
Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2022, 12.00 -14.00
Κυριακή 15 Ιανουαρίου 2023, 12.00-14.00
Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2023, 12.00-14.00
Κυριακή 5 Μαρτίου 2021, 12.00-14.00
Σάββατο 1 Απριλίου, 12.00-14.00
Κυριακή 23 Απριλίου, 12.00-14.00
Σάββατο 27 Μαΐου, 11.00-13.00 (σε 2 γκρουπ, 11.00 & 12.00)
Απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής εδώ: https://tinyurl.com/5n7yx239
Επικοινωνία: 216-9003700, εσωτ. 104, e-mail: andriopoulou@laskaridisfoundation.org
Απαραίτητη η χρήση μάσκας σε όλους τους χώρους του Ιδρύματος.
