Επώνυμες Συλλογές

Βιβλιοθήκη & Αρχείο Κ. Θ. Δημαρά

28.300 τεκμήρια

Η βιβλιοθήκη του Κ. Θ. Δημαρά αποτελεί μία από τις πλέον σημαντικές συλλογές του Ιδρύματος. Θεματικά καλύπτει ζητήματα φιλολογικά και ιστορικά, με έμφαση στη θεωρία και την ιστορία της λογοτεχνίας. Η συλλογή περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, βιβλία και φυλλάδια του 19ου αιώνα, αρκετά από τα οποία είναι σπάνια ή και μοναδικά. Σημαντικό κομμάτι της συλλογής αποτελείται από αντιπροσωπευτικά δείγματα της εργογραφίας σημαντικών λογίων του 19ου και του 20ού αιώνα, μεταξύ των οποίων και πρώτες εκδόσεις, καθώς και βιβλία που φέρουν εκτενείς σημειώσεις ή αφιερώσεις από προσωπικότητες των γραμμάτων, Έλληνες και ξένους. Αξιόλογη είναι και η συλλογή γνωστών ιστορικών και λογοτεχνικών περιοδικών του 20ού αιώνα καθώς και η συλλογή από τα λεγόμενα «εφήμερα». Η βιβλιοθήκη συνοδεύεται και από προσωπικό αρχείο.

Ο Κ. Θ. Δημαράς (1904-1992), κριτικός και ιστορικός της λογοτεχνίας, ιστοριογράφος, μελετητής του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και πανεπιστημιακός, θεωρείται μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες των νεοελληνικών γραμμάτων. Φοίτησε στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου αναγορεύθηκε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής. Προπολεμικά ασχολήθηκε πιο συστηματικά με τη μελέτη της λογοτεχνίας του 20ού αιώνα γράφοντας επιφυλλίδες και βιβλιοκριτικές στις εφημερίδες «Πρωία» και «Ελεύθερον Βήμα». Μεταπολεμικά ήταν υπεύθυνος ραδιοφωνικών προγραμμάτων στο ΕΙΡ, γενικός διευθυντής στο ΙΚΥ (1951-1970), δίδαξε για ένα διάστημα στην Ανωτάτη Βιομηχανική Σχολή Πειραιώς και στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και ήταν διευθύνων σύμβουλος στο Εθνικό (Βασιλικό) Ίδρυμα Ερευνών (1961-1970). Στις αρχές του 1960, με τον Δημήτριο Γκίνη, ίδρυσαν τον Όμιλο Μελέτης του Ελληνικού Διαφωτισμού (ΟΜΕΔ), όργανο του οποίου είναι το περιοδικό «Ο Ερανιστής». Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ανέλαβε να διδάξει ελληνική λογοτεχνία στη Σορβόννη, διευθύνοντας και το εκεί Νεοελληνικό Ινστιτούτο. Στο Παρίσι έμεινε ως το 1978, οπότε επέστρεψε στην Ελλάδα και συνέχισε, όπως και όλη τη μεταπολεμική τριακονταετία, την επιφυλλιδογραφία του στο «Βήμα». Συνεργάστηκε με σημαντικά περιοδικά και εφημερίδες, μεταξύ των οποίων τα έντυπα «Γράμματα», «Ελληνικά Γράμματα», «Ιδέα», «Νέα Εστία», «Πειθαρχία» και «Πολιτεία». Χρησιμοποίησε τα ψευδώνυμα Φ. Ραφαήλ και Κωνστ.

Αρχικά το ερευνητικό έργο του Κ. Θ. Δημαρά στράφηκε σε ζητήματα αρχαίας ελληνικής και ευρωπαϊκής φιλοσοφίας. Μετά το 1925, τα ενδιαφέροντά του μετατοπίστηκαν προς τη λογοτεχνική κριτική και την ερμηνευτική των αισθητικών φαινομένων. Από την ενασχόλησή του με την ποίηση, ιδιαιτέρως του Παλαμά και του Καβάφη, προέκυψαν αξιόλογα κριτικά δοκίμια. Η σφαιρική θεώρηση της νεοελληνικής παιδείας, που τον ώθησε στη μελέτη του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, του ρομαντισμού και της ιστορίας της λογοτεχνίας στο σύνολό της, αρχίζει να τον απασχολεί προς τα τέλη της δεκαετίας του 1930. Ιδιαίτερη σημασία έδινε πλέον στα τεκμήρια, στα αρχεία και στις πρωτογενείς πηγές, μια μεθοδολογική αρχή που σχετίζεται άμεσα με την εκτίμησή του για τις θετικές επιστήμες. Στην Κατοχή, την κυρίως περίοδο κατά την οποία έδωσε τελειωτικό σχήμα στην Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, αλλά και δημιούργησε τις ερευνητικές απαρχές των περισσότερων ιστοριογραφικών του μελετών, ο Δημαράς χρησιμοποίησε ως βασικό άξονα τη σύγκριση των ιστορικών, κοινωνικών, γραμματολογικών και αισθητικών φαινομένων μίας περιόδου. Η πρώτη δίτομη έκδοση της Ιστορίας της νεοελληνικής λογοτεχνίας απετέλεσε σταθμό για τα γράμματα του 20ού αιώνα. Είναι η πρώτη συστηματική παρουσίαση, συγκριτική συνεξέταση, ερμηνευτική και αξιολογική προσέγγιση της ελληνικής γραμματείας από τη μεταβυζαντινή εποχή ως το τέλος του Μεσοπολέμου. Δημιούργησε μια πολυπρισματική ερμηνευτική μέθοδο προσέγγισης, γραμμένη σε μια γλώσσα αφηγηματική, εύληπτη και γοητευτική. (Βιβλιογραφία: «Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας: Πρόσωπα, Έργα, Ρεύματα, Όροι» Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2007)

Βιβλιοθήκη & Αρχείο Τύπου του Εκπαιδευτικού και Μελετητή Γεώργιου Δολιανίτη και Αρχείο Βαϊάνου

Βιβλιοθήκη & Αρχείο του Καθηγητή Ι. Ν. Θεοδωρακόπουλου

Βιβλιοθήκη & Αρχείο της Ιστορικού Αικατερίνης Κουμαριανού

Τμήμα Βιβλιοθήκης & Αρχείου του Καθηγητή Εμμανουήλ Κριαρά

Τμήμα Αρχείου του Φιλολόγου Ιωάννη Συκουτρή

Βιβλιοθήκη του Καθηγητή Γιώργου Π. Σαββίδη

Βιβλιοθήκη της Ιστορικού Λουκίας Δρούλια

Βιβλιοθήκη του Ιστορικού Τριαντάφυλλου Ε. Σκλαβενίτη

Τμήμα της Βιβλιοθήκης του Ιστορικού Φίλιππου Ηλιού

Βιβλιοθήκη του Καθηγητή Δημήτρη Ν. Μαρωνίτη

Βιβλιοθήκη της Καθηγήτριας Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ

Βιβλιοθήκες των Καθηγητών Raoul Baladié και Γιολάντας Τριανταφυλλίδου-Baladié

Βιβλιοθήκη και το αρχείο της Ιστορικού Ελένης Αντωνιάδη-Μπιμπίκου

Βιβλιοθήκη Ναυτικού Δικαίου του Καθηγητή Leo Delwaide

Βιβλιοθήκη Ρωμαϊκού Δικαίου του Καθηγητή Armand Vandeplas

Περιηγητική και ιστορική βιβλιοθήκη του Παναγιώτη Λασκαρίδη

Αλιευτική συλλογή του Δρ. Κωνσταντίνου Λασκαρίδη

Ειδική βιβλιογραφία της συλλογής του Ναυάρχου Nelson

Bibliotheca Graeca του Αθανάσιου Οικονομόπουλου

Βιβλιοθήκη του Σπυρίδωνα Γεωργαντά

Βιβλιοθήκη του Καθηγητή Κωνσταντίνου Γ. Πιτσάκη

Βιβλιοθήκη του Μηχανικού και Εφευρέτη Rudolf E. Kalman

Βιβλιοθήκη του Καθηγητή Μιχάλη Ψαλιδόπουλου

Βιβλιοθήκη και το αρχείο του Ελβετού Φιλοσόφου Jean-Pierre Schobinger

Βιβλιοθήκη του Ακαδημαϊκού Κωνσταντίνου Σβολόπουλου

Τμήμα της βιβλιοθήκης του τέως Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Σημίτη και του Νομικού Γεώργιου Σημίτη

Βιβλιοθήκη του Ιστοριοδίφη Κυριάκου Σιμόπουλου

Βιβλιοθήκη και το αρχείο του Καθηγητή Παναγιώτη Σιμωτά

Bιβλιοθήκη του Αρχιτέκτονα και Ιστορικού του Βιβλίου Κωνσταντίνου Σπ. Στάικου

Βιβλιοθήκη του Κριτικού Λογοτεχνίας και Συγγραφέα Κώστα Γ. Παπαγεωργίου

Βιβλιοθήκη της οικογένειας Ζάννα και της Πηνελόπης Δέλτα

Βιβλιοθήκη & αρχείο του Κριτικού Λογοτεχνίας και Συγγραφέα Κλέωνος Παράσχου

Βιβλιοθήκη του Καθηγητή Cecil Lee Striker

Συλλογή βιβλιογραφίας για τον Αρχαίο Κόσμο των Καθηγητών P. Bernard, O.W. Muscarella, P. Kohl, L. Flam, M. Tosi

Βιβλιοθήκη του Καθηγητή Urs Peschlow

Βιβλιοθήκη του Καθηγητή Jerome Eisenberg

Βιβλιοθήκη του Καθηγητή Werner Fuchs

Βιβλιοθήκη του Καθηγητή Norbert Kunisch

Βιβλιοθήκη της Καθηγήτριας Nancy Winter

Βιβλιοθήκη του Καθηγητή Θεοδόση Πυλαρινού

Βιβλιοθήκη του Βυζαντινολόγου Θανάση Παπαζώτου

Τμήμα της βιβλιοθήκης του Καθηγητή Χαράλαμπου Μπούρα και της Αρχαιολόγου Κορνηλίας Χατζηασλάνη-Μπούρα

Βιβλιοθήκη του Εκδότη Αριστείδη Καρατζά

Βιβλιοθήκη και τμήμα αρχείου του Περικλή Αργυρόπουλου

Βιβλιοθήκη και το αρχείο της Συγγραφέως Κωστούλας Μητροπούλου και του Νομικού Ιωάννη Μητρόπουλου

Βιβλιοθήκη της οικογένειας Στράτη Στρατήγη

Τμήμα της βιβλιοθήκης του Ακαδημαϊκού Αθανάσιου Φωκά

Βιβλιοθήκη & αρχείο του συλλέκτη Σπύρου Παπαϊωάννου