Το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, αποτελεί συνέχεια του έργου που άρχισε το 1993 η Βιβλιοθήκη «Καίτη Λασκαρίδη», την οποία ίδρυσε ο Κωνσταντίνος Λασκαρίδης στη μνήμη της συζύγου του Καίτης, με έδρα το Νέο Φάληρο. Μετά από 13 χρόνια συνεχούς εξέλιξης, παρουσίας και προσφοράς στον χώρο του Πολιτισμού και της Παιδείας αποφασίζεται η μεταστέγαση της βιβλιοθήκης στον Πειραιά, γενέτειρα της Καίτης Λασκαρίδη.
Η μεταφορά στον Πειραιά σηματοδοτεί ένα νέο ξεκίνημα, το οποίο επισφραγίζεται με την ίδρυση του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη. Οι ιδρυτές του, πιστοί στην πορεία που έχει ήδη χαραχτεί, θέτουν ως στόχο να συνεχίσουν και να εξελίξουν τις δράσεις με σκοπό το Ίδρυμα να αποτελέσει ένα φάρο πολιτισμού και μια κιβωτό γνώσης ανοικτή σε όλους: παιδιά, γονείς, μαθητές, εκπαιδευτικούς, πανεπιστημιακούς, ερευνητές, ανθρώπους όλων των ηλικιών και κοινωνικών ομάδων, χωρίς διακρίσεις, χωρίς στερεότυπα.
Η ΚΑΙΤΗ ΛΑΣΚΑΡΙΔΟΥ
Η Καίτη Λασκαρίδου γεννήθηκε στον Πειραιά όπου και μεγάλωσε. Αποφοίτησε από το Αμερικανικό Κολέγιο Θηλέων και σπούδασε Οικονομικά στην Εμπορική Σχολή του Πειραιά. Παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Λασκαρίδη και απέκτησαν δύο γιους, τον Πάνο και τον Θανάση.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’50, επικεφαλής μίας ομάδας γυναικών, μαζί με τις δύο αδελφές της, Ναυσικά Λημναίου και Μίνα Τορνάρου, ίδρυσαν τη ΧΕΝ Νέου Φαλήρου με βασικό σκοπό τη φροντίδα προσφύγων κοριτσιών από τη Ρουμανία, τη Ρωσία και άλλες ανατολικές χώρες. Το 1955 εξελέγη στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΧΕΝ Ελλάδος και επί μία 30ετία υπηρέτησε επιτυχώς και με αφοσίωση ως μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής, άλλων επιτροπών, του Δ.Σ. και ως Αντιπρόεδρός της.
Το προοδευτικό πνεύμα της, η κοινωνική της ευαισθησία, η οξυδέρκεια, ο δυναμισμός και η ισχυρή κριτική σκέψη της παραμένουν σημαντικά παραδείγματα για όλους μας.
Θέλοντας να τιμήσουμε την Καίτη Λασκαρίδου και το έργο της δώσαμε το όνομά της στη Βιβλιοθήκη και το Ίδρυμα για να θυμίζει σε όλους μια γυναίκα το αστείρευτο πάθος της οποίας συνεχίζει να εμπνέει μέχρι σήμερα.
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ
1993
Ιδρύεται από τον Κωνσταντίνο Λασκαρίδη, στη μνήμη της συζύγου του Καίτης, η Βιβλιοθήκη «ΚΑΙΤΗ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ» και λειτουργεί στο Ν. Φάληρο. Πρόεδρος της Βιβλιοθήκης ορίζεται η Μαριλένα Λασκαρίδου.
2000
Προκηρύσσεται για πρώτη φορά ο Λογοτεχνικός Διαγωνισμός στη μνήμη Καίτης Λασκαρίδου. Δικαίωμα συμμετοχής είχαν οι μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης των Νομαρχιών Πειραιά, Κυκλάδων και Δωδεκανήσου.
2003
Πραγματοποιείται η πρώτη έκδοση του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη. Πρόκειται για τη μονογραφία «Ανδρέας Μιαούλης 1769 – 1835. Από την υπόδουλη ως την ελεύθερη Ελλάδα». Έκτοτε έχουν πραγματοποιηθεί 17 ακόμα εκδόσεις του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.
2006
Η έδρα της Βιβλιοθήκης «Καίτη Λασκαρίδη» μεταφέρεται σε νεοκλασικό κτήριο στον Πειραιά επί της οδού Πραξιτέλους 169 και Μπουμπουλίνας.
2007
Το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη ιδρύεται με Προεδρικό Διάταγμα και τις υπογραφές των Υπουργείων Παιδείας, Πολιτισμού, Ναυτιλίας και Οικονομικών. Ιδρυτές του ο Πάνος και η Μαριλένα Λασκαρίδου.
Παρουσιάζεται η νέα ιστοσελίδα του Ιδρύματος.
Συγκροτείται η Επιστημονική Επιτροπή του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη. Πρόεδρος εκλέγεται ο Ακαδημαϊκός και Καθηγητής του Πανεπιστημίου Cambridge Αθανάσιος Φωκάς.
2008
Ξεκινά η ανακαίνιση και αποκατάσταση πετρόκτιστων Φάρων της Ελλάδας. Πρώτος είναι ο Φάρος του Ταινάρου, ακολουθούν ο Φάρος Μαλέα (2009) και ο Φάρος Ντάνα του Πόρου (2010).
Τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη πραγματοποιούνται για πρώτη φορά σε σχολεία της Περιφέρειας και συγκεκριμένα σε σχολεία των πυροπλήκτων περιοχών του Νομού Ηλείας. Από το 2008 έως το 2013 έχουν πραγματοποιηθεί συνολικά 7 εκπαιδευτικές επισκέψεις σε σχολεία πυρόπληκτων και δυσπρόσιτων περιοχών.
Δωρίζεται στο Ίδρυμα το Αρχείο Κωστούλας Μητροπούλου. Ειδική επιστημονική ομάδα αναλαμβάνει την επεξεργασία και ταξινόμηση του αρχειακού υλικού, που ολοκληρώνεται τον Σεπτέμβριο του 2010.
2009
Λειτουργεί το νέο κτήριο του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη επί των οδών 2ας Μεραρχίας 36 & Ακτής Μουτσοπούλου. Πρόκειται για το γνωστό Μέγαρο Στρίγκου, το οποίο στέγασε και το παράρτημα του Γαλλικού Ινστιτούτου στον Πειραιά.
Οργανώνεται το Ναυτικό Τμήμα της Βιβλιοθήκης.
Έναρξη συνεργασίας με το City University of London. Μέχρι το 2015, το Ίδρυμα φιλοξενεί στους χώρους του το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα του City University of London για το Ναυτιλιακό Δίκαιο.
Ξεκινάει η λειτουργία της Λέσχης Ανάγνωσης του Ιδρύματος, που θα συνεχιστεί για 8 συνεχόμενα έτη.
Το Ίδρυμα, σε συνεργασία με το Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος, παρουσιάζει την έκθεση «Κωνσταντίνος Βολανάκης: Ο Ποιητής της Θάλασσας», σε αίθουσα του Ναυτικού Μουσείου από τις 9 Δεκεμβρίου 2009 έως τις 17 Ιανουαρίου 2010.
2010
Παρουσίαση της Ναυτικής Συλλογής του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.
Αρχίζει η ψηφιοποίηση παλαιών και σπάνιων εκδόσεων και του αρχειακού υλικού που αφορά στους φάρους.
Υπογράφεται το Σύμφωνο Συνεργασίας μεταξύ των Βιβλιοθηκών του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη, του Ιδρύματος Ευγενίδου και του Πανεπιστημίου Αιγαίου και αποφασίζεται η δημιουργία του Τριγώνου Ναυτιλιακών Βιβλιοθηκών.
2011
Το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη αποκτά τη Βιβλιοθήκη του Baron Leo Delwaide, μια από τις σπουδαιότερες σε παγκόσμιο επίπεδο συλλογές βιβλιογραφίας και επιστημονικού τύπου του Διεθνούς Ναυτικού Δικαίου.
Υλοποιείται το Πρόγραμμα Κοινωνικής Αλληλεγγύης σε συνεργασία με την Κοινωφελή Δημοτική Επιχείρηση Πειραιά και τους Γιατρούς του Κόσμου.
2012
Συγκροτείται η Ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη, η οποία περιλαμβάνει αρχεία και βιβλιοθήκες που δωρήθηκαν στο Ίδρυμα από σημαντικές προσωπικότητες των Γραμμάτων και των Επιστημών. Η Ιστορική Βιβλιοθήκη εμπλουτίζεται διαρκώς και μέχρι το 2017 αριθμεί περισσότερα από 400.000 τεκμήρια.
Προκηρύσσεται ο Α΄ Πανελλήνιος Λογοτεχνικός Διαγωνισμός στη μνήμη της Καίτης Λασκαρίδου, για μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Έκτοτε, ο διαγωνισμός διεξάγεται σε ετήσια βάση.
2013
Η Δανειστική Βιβλιοθήκη μεταφέρεται και λειτουργεί σε νέο κτήριο επί της οδού Κουντουριώτου 173.
Ολοκληρώνεται ο σχεδιασμός και το πρώτο στάδιο υλοποίησης της νέας αυτοτελούς ιστοσελίδας του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη Travelogues – Με το βλέμμα των περιηγητών. Στον ιστότοπο αυτό (http://el.travelogues.gr) προβάλλεται σημαντικό εικονογραφικό υλικό, το οποίο περιέχεται σε περιηγητικές εκδόσεις από τον 15ο έως και τον 19ο αιώνα.
Προκηρύσσεται ο 1ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Βιολιού – Υποτροφία Ισμήνης Κάρτερ, για ανώτατες μεταπτυχιακές σπουδές βιολιού στο εξωτερικό.
Η Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη γιορτάζει τα 20 χρόνια λειτουργίας της.
2014
Εγκαινιάζεται η μόνιμη έκθεση των έργων του ζωγράφου της διασποράς Δημήτρη Περδικίδη, με αφορμή την ευγενική δωρεά και δάνειο έργων του ζωγράφου από του Λεωνίδα και Ντενίζ Περδικίδη.
Παραδίδεται στο κοινό ο ιστότοπος του Ιδρύματος Travelogues – Με το βλέμμα των περιηγητών. Το υλικό του ιστοτόπου εμπλουτίζεται διαρκώς και μέχρι το 2017 περιλαμβάνει πάνω από 23.000 εικόνες.
Ξεκινάει το πρόγραμμα ενάλιας αρχαιολογικής έρευνας «Επιστροφή στα Αντικύθηρα», με την υποστήριξη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.
Ανακαινίζεται το κτήριο του Ιδρύματος επί των οδών 2ας Μεραρχίας 36 & Ακτής Μουτσοπούλου, με σκοπό να φιλοξενήσει την Ιστορική Βιβλιοθήκη και τη Ναυτική Συλλογή του Ιδρύματος. Την Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2014, το ανακαινισμένο κτήριο ανοίγει τις πόρτες του στο κοινό για την εκδήλωση «Επιστροφή στα Αντικύθηρα».
Το Ίδρυμα αναλαμβάνει την πλήρη επισκευή, συντήρηση και απόδοση σε υπηρεσία του Πλοίου Ανοικτής Θαλάσσης ΠΑΘ/ΛΣ 050 καθώς και την πλήρη επισκευή, συντήρηση και ενεργοποίηση του περιπολικού ΛΣ 133.
Το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη και οι οικογένειες Πάνου και Θανάση Λασκαρίδη δωρίζουν το σκάφος «Κύκνος» στο Πολεμικό Ναυτικό. Το σκάφος χρησιμοποιείται κυρίως για την εκπαίδευση των Ναυτικών Δοκίμων.
2015
Εγκαινιάζεται η Ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλο.
Υπογράφεται Μνημόνιο Συνεργασίας με το Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών.
Υπογράφεται Μνημόνιο Συνεργασίας με το Πολεμικό Ναυτικό.
Υπογράφεται σύμφωνο συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Tsinghua στο Πεκίνο.
Προκηρύσσεται ο 1ος Πανελλήνιος Ποιητικός Διαγωνισμός «Γιώργος Ν. Κάρτερ». Έκτοτε ο διαγωνισμός διεξάγεται ετησίως.
Εκτίθεται η Συλλογή του Ναυάρχου Horatio Nelson, μέρος της Ναυτικής Συλλογής του Ιδρύματος, στο Ναυτικό Μουσείο Κρήτης, στο Φρούριο Φιρκά στο λιμάνι των Χανίων.
Αρχίζει η λειτουργία του εργαστηρίου συντήρησης βιβλίου-χαρτιού της Ιστορικής Βιβλιοθήκης.
Φεύγει ξαφνικά από τη ζωή η «ψυχή» του Ιδρύματος Μαριλένα Λασκαρίδου.
2016
Παραδίδεται στο κοινό η ιστοσελίδα και εφαρμογή ToposText – Η αρχαία ελληνική γραμματεία στον γεωγραφικό της χώρο.
Το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη συμμετέχει στο παγκόσμιο συνέδριο του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης για τα 2.400 χρόνια από τη γέννηση του Αριστοτέλη με έκθεση αρχέτυπων και παλαίτυπων αριστοτελικών εκδόσεων από την Ιστορική Βιβλιοθήκη.
Πραγματοποιείται περιοδική έκθεση με θέμα «Ο Νέλσον και η εποχή του» στο Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου, στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, με εκθέματα από τη Ναυτική Συλλογή του Ιδρύματος.
Εγκαινιάζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας η περιοδική έκθεση «Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων – Οι νέες αρχαιολογικές ανακαλύψεις» στην Ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος.
Οργανώνονται στο Πανεπιστήμιο Tsinghua του Πεκίνου έκθεση βιβλίων της Ιστορικής Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος με θέμα «Ελληνική Γλώσσα: Οι Ρίζες του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού» και σεμινάριο με θέμα «Ελληνική Γλώσσα: Οδηγός της Δυτικής Σκέψης» με εισηγητή τον καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη.
Πραγματοποιείται στη Μαρκιανή Βιβλιοθήκη της Βενετίας έκθεση με θέμα «Οι ελληνικές εκδόσεις του Άλδου Μανούτιου και οι Έλληνες συνεργάτες του (π.1494-1515)» με τις αλδινές εκδόσεις της Ιστορικής Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος.
Το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη σε συνεργασία με το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία διοργανώνουν κύκλο ομιλιών και θεματικές ξεναγήσεις στο κέντρο της Αθήνας.
Η Πολιτιστική Εταιρεία Πανόραμα δωρίζει στο Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη το σύνολο του αρχείου της.
2017
Το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη μαζί με τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη συνδιοργανώνουν το διεθνές συνέδριο «Ιδιωτικές, δημόσιες και εκκλησιαστικές βιβλιοθήκες στην Ελλάδα», στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου της Κοινοπραξίας Ερευνητικών Βιβλιοθηκών της Ευρώπης (CERL). Παράλληλα, παρουσιάζεται η έκθεση «Αρχέτυπα – Όψεις της Πρώιμης Ελληνικής Τυπογραφίας», από τις συλλογές της Ιστορικής Βιβλιοθήκης.
Ξεκινά η συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ. Το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση της Έδρας Νεοελληνικών Σπουδών που μετονομάζεται σε «Έδρα Νεοελληνικών Σπουδών Μαριλένας Λασκαρίδη». Καθηγήτρια εκλέγεται η Δρ. Μαρία Μπολέτση, επίκουρη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Leiden.
Έκθεση με νέα ευρήματα από την ενάλια έρευνα στο ναυάγιο των Αντικυθήρων φιλοξενείται στην Ιστορική Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος.
Το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη συμπληρώνει 10 χρόνια λειτουργίας.
2018
Ολοκληρώνεται η μετάπτωση του ηλεκτρονικού καταλόγου της Ιστορικής Βιβλιοθήκης. Ο νέος Δημόσιος Ηλεκτρονικός Κατάλογος της Βιβλιοθήκης (OPAC) υποστηρίζεται από το ανοιχτού κώδικα βιβλιοθηκονομικό πρόγραμμα Koha.
Τον Δεκέμβριο του 2018, το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη και η Γεννάδειος Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα παρουσιάζουν την ιστοσελίδα TravelTrails: Αποστολές και Εξερευνήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, 1500 – 1830 (traveltrails.gr).
Δωρίζεται στο Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη η Συλλογή εικόνων Βελιμέζη, από τους Χρήστο Φ. Μαργαρίτη, Αιμίλιο Φ. Μαργαρίτη και Αλέξανδρο Γ. Μακρή.
Διοργανώθηκε το Συμπόσιο “Second Nature. Marine Plastic Waste – Blue & Circular Economy – New Technologies” με τη συμμετοχή Ελλήνων και ξένων επιστημόνων και ειδικών σε θέματα περιβάλλοντος, κυκλικής οικονομίας και τεχνολογίας. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε η έκθεση “Second Nature – A New Life”.
2019
Πραγματοποιείται η ημερίδα Ένα βιβλίο, έξι αιώνες ιστορίας. Εκδόσεις από την αυγή της τυπογραφίας στις βιβλιοθήκες της Αθήνα, με θέμα τα αρχέτυπα. Την ημερίδα πλαισίωσε έκθεση επιλεγμένων εκδόσεων από τη συλλογή του Ιδρύματος.
Σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Tsinghua του Πεκίνου διοργανώθηκε το διήμερο σεμινάριο «Κίνα, Ελλάδα και Ανατολική Μεσόγειος».
Αποτέλεσμα της συνεργασίας της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (ΕΒΕ) και του Δικτύου Ελληνικών Βιβλιοθηκών (ΔΕΒ) της ΕΒΕ με το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη είναι η Καλοκαιρινή Εκστρατεία Ανάγνωσης και Δημιουργικότητας 2019 με τίτλο «Για φαντάσου…».
Το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη σε συνεργασία με το Ιστορικό Αρχείο – Μουσείο Ύδρας (ΙΑΜΥ) διοργάνωσε μεγάλη έκθεση με έργα του Κωνσταντίνου Βολανάκη, του πατέρα της ελληνικής θαλασσογραφίας.
Το Ίδρυμα συμμετείχε ενεργά στο 85ο Παγκόσμιο Συνέδριο της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ενώσεων Βιβλιοθηκών και Ιδρυμάτων (International Federation of Library Associations and Institutions – IFLA) με θέμα «Libraries: dialogue for change». Στην Ιστορική Βιβλιοθήκη φιλοξενήθηκε το IFLA Satellite Workshop «Doing Research in Real-World Settings: Telling Your Story and Evaluating Programs through Social Science Research», ενώ το Ίδρυμα στήριξε έμπρακτα τους Έλληνες βιβλιοθηκονόμους και εργαζόμενους σε βιβλιοθήκες όλης της Ελλάδας, καθώς κάλυψε το κόστος συμμετοχής στο συνέδριο για 90 άτομα.
Προκηρύσσεται ο 1ος Λογοτεχνικός Διαγωνισμός Πρωτόλειου Διηγήματος στη μνήμη Μαριλένας Λασκαρίδη για μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης όλων των ελληνικών σχολείων του εξωτερικού και των αναγνωρισμένων από το Υπουργείο Παιδείας Τμημάτων Ελληνικής Γλώσσας.
Ξεκινούν και πάλι οι έρευνες στο περίφημο ναυάγιο των Αντικυθήρων με τη στήριξη του Ιδρύματος και πολύ σημαντικά αποτελέσματα.
Εγκαινιάστηκε από την Α.Ε. τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κύριο Προκόπιο Παυλόπουλο, η έκθεση «Πίστη και Τέχνη. Επιλεγμένες Εικόνες από τη Συλλογή Αιμιλίου Βελιμέζη».
Το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, σε συνεργασία με την Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών (CASS), προχώρησε στην ίδρυση του Κέντρου Κινεζικών Μελετών, με στόχο την ενίσχυση των επιστημονικών και πολιτισμικών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών. Η πρώτη κοινή εκδήλωση του Ιδρύματος και της Κινεζικής Ακαδημίας Κοινωνικών Επιστημών Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών ήταν το συνέδριο «Greece-China relations and the Belt and Road Initiative».
